Tożsamość ankietera można potwierdzić na trzy sposoby:
- telefonicznie (koszt połączenia zgodny z taryfą operatora) - kontaktując się z:
• Infolinią Statystyczną pod numerem 22 279 99 99
• Urzędem Statystycznym w Krakowie pod numerem telefonu +48 12 65 63 032, +48 695 256 281, +48 532 459 441 (od poniedziałku do piątku w godzinach 7:00-15:00) oraz pod numerem +48 12 41 56 011 (od poniedziałku do piątku po godzinie 15)
W celu weryfikacji tożsamości ankietera konieczne jest podanie jego imienia i nazwiska, numeru legitymacji lub numeru telefonu.
- e-mailowo – wysyłając wiadomość na adres: l lub
- przy pomocy aplikacji internetowej dostępnej pod adresem https://sa.stat.gov.pl/formularz/
Badania ankietowe dostarczają informacji o sytuacji społeczno gospodarczej naszego kraju. Wyniki badań ankietowych dostępne są dla wszystkich i wykorzystywane do różnych celów, z których najistotniejsze to:
- rewaloryzacja rent, emerytur oraz świadczeń społecznych;
- obliczanie wysokości inflacji;
- określanie stóp procentowych przez NBP;
- podejmowanie strategicznych decyzji ekonomicznych, społecznych i administracyjnych na niemal wszystkich szczeblach zarządzania (od struktur lokalnych po centralne);
- prowadzenie polityki wyrównującej różnice społeczno-gospodarcze między regionami kraju;
- ustalanie poziomu minimalnego wynagrodzenia oraz wysokości zasiłków społecznych;
- dokonywanie porównań z innymi krajami – dane wykorzystywane przez instytucje międzynarodowe, m.in. przez ONZ, UNESCO i Bank Światowy;
- dokonywanie oceny efektów działań podejmowanych przez instytucje krajowe i organizacje międzynarodowe;
- porównywanie cen na rynku międzynarodowym oraz monitorowanie w celu utrzymania ich stabilności.
Statystyka publiczna zobowiązana jest do ciągłego i nieprzerwanego zbierania i dostarczania danych z zakresu różnych dziedzin. Zmiany w społeczeństwie następują szybko a stały dostęp do informacji o nich pozwala na podjęcie właściwych decyzji politycznych czy gospodarczych. Bezrobocie, ubóstwo czy inflacja, badane wyłącznie co 10 lat, nie pozwoliłyby na szybkie podejmowanie decyzji, co skutkowałoby pogorszeniem jakości życia społeczeństwa. Wiedza o społeczeństwie zamieszkującym dane rejony pozwala na wprowadzenie zmian jakości życia dostosowanych do potrzeb. Ponadto podczas spisów powszechnych zbierane są dane w ograniczonym zakresie, niepozwalający na ocenę wszystkich aspektów wpływających na sytuację społeczną kraju.
Badania ankietowe są badaniami reprezentacyjnymi, co oznacza, że badaniem objęta jest tylko część społeczeństwa z określonego rejonu. Podstawową cechą doboru jednostek do próby badania są dane (cechy) adresowe, dzięki czemu możliwe jest uzyskanie informacji dla poszczególnych jednostek terytorialnych. W przypadku dużej liczby wywiadów niezrealizowanych zostaje utracona możliwość dostarczenia wiarygodnych informacji, ponieważ uogólnione wyniki obarczone są zbyt dużym błędem, co z kolei skutkuje brakiem zachowania ciągłości dostarczania informacji z danej dziedziny. Ankieter statystyczny nie dokonuje samodzielnie wyboru osoby, z którą przeprowadzi wywiad – dbając o jakość i reprezentatywność badania musi kontaktować się tylko i wyłącznie z mieszkańcami pod wskazanymi/konkretnymi adresami.
Udział w poszczególnych badaniach ankietowych jest uzależniony od ich tematyki. Każdy z nas może wziąć udział w większości badań statystycznych i być przedstawicielem społeczeństwa określonego regionu. Osoba udzielająca informacji musi mieszkać pod adresem wylosowanym do badania, lecz nie musi być właścicielem tej nieruchomości, ani mieć meldunku pod danym adresem. Zależy nam na informacji zarówno o dzieciach, osobach uczących się, pracujących, jak i emerytach, czy rencistach. Każda z tych osób ma inną sytuację społeczną i przyczynia się do przedstawienia danych dla każdej grupy wiekowej, czy zawodowej. Wyjątek stanowią osoby nieletnie, o których informacje uzyskiwane są od ich opiekunów prawnych.
Notowania cen w województwie małopolskim prowadzone są w 13 rejonach. Podstawowym celem badania jest zebranie informacji na temat zmian cen artykułów i usług w poszczególnych miesiącach, co przekłada się m.in. na wskaźnik inflacji. Aby informacje o tych zmianach zachodzących na terenie województwa małopolskiego mogły być porównywalne z danymi z innych obszarów kraju, konieczne jest wyznaczenie tak zwanych reprezentantów (artykułów, usług), które będą miały wiele wspólnych cech wpływających na cenę. Badanie cen różni się od innych badań społecznych tym, że ankieterzy dobierają punkt do badań pod kątem dostępności artykułów lub usług reprezentacyjnych i starają się kontynuować notowania cen w tym samym punkcie w każdym miesiącu.
W celu realizacji badań statystycznych Prezes Głównego Urzędu Statystycznego prowadzi operat do badań statystycznych, w którym zamieszcza informacje o podmiotach podlegających obserwacji statystycznej według określonych cech. Operat podlega stałej i bieżącej aktualizacji z wykorzystaniem danych pochodzących z rejestrów urzędowych i systemów informacyjnych oraz badań statystycznych, w tym spisów powszechnych. Dane gromadzone w operacie są wykorzystywane wyłącznie przez służby statystyki publicznej do prowadzenia badań statystycznych, w tym spisów powszechnych.
Chcąc dostosować się do rytmu dnia mieszkańców, ankieterzy statystyczni kontaktują się w godzinach dogodnych dla osób, z którymi przeprowadzają badania. Ankieterzy pracują poza siedzibą urzędu i posiadają telefony służbowe. Każdy numer telefonu ankietera można potwierdzić kontaktując się z urzędem lub infolinią.
Godziny pracy ankieterów uzależnione są od możliwości kontaktu z respondentami. Gdyby ankieterzy kontaktowali się tylko w porannych godzinach to większość informacji zebranych pochodziłaby od osób nieaktywnych zawodowo i nieuczących się. Aby uzyskać informację o osobach pracujących czy uczących się, nawiązujemy kontakt w godzinach, kiedy mają oni wolny czas od swoich obowiązków. Jeżeli pora nie jest odpowiednia dla respondenta, każdy ankieter dostosowuje się do ram wyznaczonych przez osobę, z którą przeprowadzane jest badanie.
We wszystkich prowadzonych przez GUS i urzędy statystyczne badaniach obowiązuje bezwzględnie przestrzegana zasada zapewnienia tajemnicy statystycznej. Oznacza to, że dane indywidualne (jednostkowe) pozyskane w trakcie realizacji badań są poufne, podlegają szczególnej ochronie i nie mogą być wykorzystywane do innych celów niż statystyczne lub mogą być wykorzystywane tylko i wyłącznie na potrzeby zbiorczych opracowań statystycznych. Ankieterzy statystyczni, podobnie jak wszyscy pracownicy służb statystyki publicznej, zobowiązani są przyrzeczeniem do zachowania tajemnicy statystycznej
Zebrane dane jednostkowe po wprowadzeniu ich do formularza elektronicznego są pozbawione danych identyfikowalnych, jak np. adres. Formularze sprawdzone pod kątem merytorycznym i zaakceptowane na poziomie urzędu przesyłane są na zabezpieczone serwery, gdzie dane są agregowane do odpowiedniego poziomu np. województwa lub kraju. Oznacza to, że dane, które podał respondent są na poziomie przekazania ich do zbioru anonimowe i niemożliwe jest określenie, kto udzielił tych informacji. Osoby, które mają upoważniony dostęp do danych osobowych zobowiązane są do przestrzegania tajemnicy statystycznej i grożą im wysokie kary ustawowe za jej naruszenie.
Ankieter statystyczny dla respondenta nie jest anonimowy. Jest to pracownik urzędu statystycznego, którego podstawowym zadaniem jest realizacja badań w losowo wybranych adresach, sprawne przeprowadzenie wywiadu oraz zebranie kompletnych i rzetelnych informacji. Sieć ankieterów w województwie małopolskim liczy blisko 70 osób, a w razie potrzeby zasilana jest przez innych pracowników urzędu, którzy również posiadają odpowiednie kwalifikacje do realizacji wywiadów ankietowych. Pracownicy urzędu statystycznego stale podnoszą swoje kwalifikacje niezbędne do właściwego wykonywania pracy, nie tylko w zakresie metodologii badań, czy ochrony danych, ale również w zakresie informacji o bieżącej sytuacji społeczno-ekonomicznej i innych tematów wpływających na jakość ich pracy. Ankieterzy statystyczni to w większości osoby o dużym doświadczeniu zdobytym przez wiele lat pracy w tym zawodzie. Wszyscy pracownicy urzędu muszą mieć nieposzlakowaną opinię.
Przy niektórych badaniach ankietowych do wylosowanych adresów wysyłane są listy Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z prośbą o udział w badaniu i krótkim opisem badania. List zawiera również informację o możliwości samodzielnego wypełnienia formularza lub kontakt do osoby odpowiedzialnej za badanie. W badaniach społecznych list zawiera imię i nazwisko oraz numer legitymacji ankietera, który będzie się kontaktował z respondentem. Taka informacja pozwala na wcześniejszą weryfikację. Dzięki informacjom zamieszczonemu w liście można umówić się na przeprowadzanie wywiadu w dogodnym dla siebie terminie.
W przypadku gdy do badania zostanie wylosowane przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne to wtedy jest obowiązek wzięcia udział w takim badaniu.
Wprawdzie badania ankietowe nie są badaniami obowiązkowymi, tylko od dobrej woli i świadomości respondentów zależy udział w badaniu. Gdy formularz zawiera pytanie, na które nie chcemy udzielać odpowiedzi, istnieje możliwość odmowy odpowiedzi na konkretne pytanie bez konieczności rezygnacji z udziału w całym badaniu. Każdy z nas chciałby, aby świat zaspokajał nasze indywidualne potrzeby i był do nich dostosowany, a udział w badaniach ankietowych pozwoli przekazać nasze oczekiwania, opinie i sytuację do szerokiego grona osób odpowiedzialnych za podejmowanie decyzji w poszczególnych obszarach. Pomimo udziału wielu osób w badaniu, każdy pojedynczy wywiad ma wpływ na kształt ostatecznych wyników i informacji przekazanej ogółowi społeczeństwa.
Ankieterzy mają obowiązek nawiązania kontaktu z respondentem, bądź ustalenia przyczyny braku możliwości przeprowadzenia wywiadu. Dlatego w sytuacji, gdy nie uda mu się skontaktować za pierwszym razem, podejmuje kolejne próby.
Inna sytuacja jest w przypadku badań, które obrazowania zmienności cech w czasie. Takie badania wymagają kilkukrotnego wywiadu z tymi samymi osobami w określonych odstępach czasowych.
Przeważnie każdy kolejny wywiad pod danym adresem realizuje ten sam ankieter, co wynika z faktu, że sieć ankieterską tworzy stały zespół osób, który zmienia się głównie z przyczyn naturalnych. Niemniej jednak zdarzają się takie sytuacje losowe, które uniemożliwiają realizację wywiadu przez tą samą osobę. Wówczas wywiad realizuje inny ankieter, który dysponuje informacjami, kto kontaktował się z respondentem poprzednim razem.
Praca ankieterów statystycznych podlega kontroli. Przeprowadza się ją w celu zapewnienia poprawności i zachowania jakości zbieranych danych. Kontrole przeprowadzane są przez uprawnionych i przeszkolonych pracowników urzędu, którzy także są zobligowani do przestrzegania tajemnicy statystycznej.